Çanakkale Savaşı deniz harekâtları, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'nin Birleşik Filo ile savunmada kalan Osmanlı İmparatorluğu kara topçusu arasında 19 Şubat 1915'ten 18 Mart 1915'e kadar Çanakkale Boğazı'nda yapılan bir dizi deniz operasyonudur.
Birleşik Filo'nun Çanakkale Boğazı'na karşı yaptığı 18 Mart tarihli en geniş kapsamlı saldırı, harekâtın son operasyonudur ve birçok kaynakta 18 Mart Deniz Savaşı olarak geçmektedir. 18 Mart sabahı önde İngiliz zırhlıları, ikinci sırada Fransız zırhlıları olmak üzere İtilaf Devletleri donanması saldırıya geçmiştir. Amaçları ilk mayın hatlarından başlayarak mayınları temizlemek ve Boğazın en dar yerine yaklaşarak her iki kıyıdaki Türk savunma mevzilerini susturarak Çanakkale Boğazı’nı aşmaktır. Birleşik Filo'nun plana uygun ilk harekâtı 19 Şubat 1915 günü başlatıldı. Plana göre, Boğaz'ı zorlama harekâtının ilk aşamasında Dış Tahkimatın, yani Anadolu yakasındaki Kumkale ve Orhaniye tabyaları ile Avrupa yakasındaki Ertuğrul ve Seddülbahir tabyalarının imha edilmesi öngörülüyordu. Harekât, Birleşik Filo'nun 12 gemisiyle yapılmıştır. Filodaki gemiler üç grup halinde savaşa sürüldüler.Ve takvimler 18 Mart’ı gösterdiğinde büyük saldırı başladı. Müttefik donanmasının son teknoloji ürünü savaş gemilerinin topları o gün hiç susmadı. Ne var ki günün sonunda tam bir hezimete uğradılar. Beklenmedik şekilde üç zırhlıları birden battı: Bouvet, İrrisistible ve Ocean…
Bouvet
Dev zırhlıların batması Nusrat Mayın Gemisi’nin 7-8 Mart gecesi sezdirmeden döşediği mayınlar sayesinde olmuştu. Bu, müttefikler için başlı başına psikolojik bir çöküntü olmuştu. Dahası da vardı… Inflexible, Agamemnon, Goulois ve Souffren adlı gemiler de ağır yara almıştı. Ve müttefiklerin 18 Mart günü kaybettikleri asker sayısı 800’ü buluyordu.Müttefik donanmasının en önemli unsurlarından biri olan Ocean zırhlısının batması hem Nusrat hem de Seyit Onbaşı sayesinde oldu. Seyit Onbaşı, Rumeli Mecidiye Tabyası’nda görevliydi. İngiliz savaş gemilerinin açtığı ateş sonucu tabyadaki cephanelik havaya uçmuştu. Tabyadaki toplardan sadece biri kullanılabilir haldeydi ama onun da vinci kırıktı. Seyit Onbaşı, işte tarihe geçen hamlesini o sırada yaptı. 215 kilo ağırlığındaki mermiyi arkadaşı Ali’nin yardımıyla sırtına alıp tek başına topa yerleştirdi. Ardından Ocean’ın üzerine ateşledi. Ateşlenen top, İngiliz zırhlısının dümen aksamına isabet etti. Kontrolden çıkan Ocean, Nusrat Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlardan birine çarptı ve ardından suya gömüldü.
Birinci Dünya Savaşı’nın seyrini değiştiren Çanakkale Deniz Zaferi’nde Osmanlı 79 şehit ve yaralı, Almanlar ise 18 ölü ve yaralı verdi. 18 Mart, düşman ordularına, karadan destek alınmadıkça boğazın geçilemeyeceğini gösterdi. Düşman, hezimete rağmen İstanbul hayalinden vazgeçme niyetinde değildi. Yani yeni bir taktikle Çanakkale’yi geçmeyi deneyeceklerdi. O hamle de kendileri için büyük bir hezimete dönüşecekti.Dünya'nın en güçlü donanmaları Çanakkale Boğazı'ndan kolayca geçip gidebileceklerini zannettiler. Ancak karşılarında göğsünü siper etmiş, canını vatanına sorgusuz sualsiz feda etmek için hazır Mehmetçikleri buldular. 18 Mart 1915 düşman gemilerinin Çanakkale'nin serin sularına gömüldüğü gündür.
Zeynep Uysal - Eda Nur Hakbilir
kaynakça: https://dergipark.org.tr/ https://tr.wikipedia.org/ https://interaktif.trthaber.com/
Törehan Günlükleri, Habip Edip Törehan MTAL Tarih Kulübü öğrenci ve öğretmenleri tarafından koordine edilen bir blog sayfasıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder